रेशन धान्य वितरण नियमांत मोठे बदल; जानेवारी २०२६ पासून नवीन प्रमाण लागू : राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा अधिनियम २०१३ अंतर्गत लाभार्थ्यांना दिले जाणाऱ्या रेशन धान्य वितरणाच्या नियमांत राज्य सरकारने पुन्हा एकदा बदल करण्याचा निर्णय घेतला आहे. हा बदल प्रामुख्याने जानेवारी २०२६ पासून लागू होणार आहे. राज्यातील अंत्योदय अन्न योजना आणि प्राधान्य कुटुंब लाभार्थी योजना या दोन्ही योजनांच्या धान्य वितरणाचे प्रमाण नव्याने निश्चित करण्यात आले आहे. सध्या डिसेंबर २०२५ चे धान्य वाटप जुन्याच नियमांनुसार सुरू असून, नवीन वर्षाच्या सुरुवातीपासून लाभार्थ्यांना सुधारित प्रमाणात धान्य मिळणार आहे.
अंत्योदय शिधापत्रिकाधारकांसाठी नवीन बदल
नवीन नियमांनुसार, जानेवारी २०२६ पासून अंत्योदय शिधापत्रिकाधारकांना प्रति कार्ड २० किलो तांदूळ आणि १५ किलो गहू देण्यात येणार आहे. यापूर्वी हे प्रमाण २५ किलो तांदूळ आणि १० किलो गहू असे होते. मात्र, गव्हाचे प्रमाण कमी असल्यामुळे अनेक कुटुंबांना अडचणी येत होत्या आणि त्याबाबत तक्रारी प्राप्त झाल्या होत्या. नागरिकांची ही मागणी लक्षात घेऊन सरकारने गव्हाचे प्रमाण वाढवून १५ किलो केले आहे, तर तांदळाचे प्रमाण २० किलोवर आणले आहे. यामुळे अंत्योदय कार्डधारकांना मोठा दिलासा मिळणार आहे.
प्राधान्य कुटुंब लाभार्थ्यांसाठी गव्हाच्या प्रमाणात वाढ
प्राधान्य कुटुंब लाभार्थी योजनेअंतर्गत येणाऱ्या सदस्यांच्या धान्य वाटपातही महत्त्वाचे बदल करण्यात आले आहेत. जानेवारी २०२६ पासून या योजनेतील प्रत्येक सदस्याला दरमहा ३ किलो तांदूळ आणि २ किलो गहू दिले जाणार आहे. पूर्वीच्या नियमात प्रति सदस्य ४ किलो तांदूळ आणि १ किलो गहू असे वाटप सुरू होते. गव्हाची मागणी जास्त असल्याने आता सदस्यांना मिळणाऱ्या गव्हाचे प्रमाण १ किलोवरून वाढवून २ किलो करण्यात आले आहे, तर तांदळाचे प्रमाण एका किलोने कमी करण्यात आले आहे.
नागरिकांच्या तक्रारींची दखल आणि नवीन निर्णयाचा फायदा
धान्य वितरणात तांदळाचे प्रमाण जास्त आणि गव्हाचे प्रमाण कमी असल्यामुळे राज्यातील अनेक भागांतून तक्रारी दाखल झाल्या होत्या. गहू कमी पडत असल्यामुळे सर्वसामान्यांना तो खुल्या बाजारातून महागड्या दराने विकत घ्यावा लागत होता. या पार्श्वभूमीवर रेशनिंग वितरण व्यवस्थेत हा समतोल साधण्याचा प्रयत्न सरकारने केला आहे. जानेवारी २०२६ पासून गव्हाचे प्रमाण वाढल्यामुळे रेशनिंग संदर्भातील तक्रारी कमी होण्यास मदत होईल आणि गरजू कुटुंबांची अन्नाची गरज अधिक चांगल्या प्रकारे पूर्ण होईल.
डिसेंबर २०२५ पर्यंत जुनेच नियम कायम
लाभार्थ्यांनी हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की, सध्या सुरू असलेल्या डिसेंबर २०२५ च्या महिन्यासाठी कोणत्याही प्रकारचा बदल करण्यात आलेला नाही. या महिन्यासाठी सध्याच्या प्रचलित प्रमाणानुसारच धान्य वाटप केले जाईल. नवीन वर्षात म्हणजेच जानेवारी २०२६ पासूनच नवीन कोटा आणि नवीन नियमांनुसार रास्त धान्य दुकानांमधून वितरण केले जाणार आहे. अशा प्रकारे, रेशन धान्य वितरण प्रणालीत सुधारणा करून सरकारने सर्वसामान्य जनतेला दिलासा देण्याचा प्रयत्न केला आहे.
